Ένα δάσος καταστρέφεται...

Η περιβαλλοντική καταστροφή συνεχίζεται…

Ανάστατοι είναι οι κάτοικοι στην Νοτιοδυτική Μεσσηνία, στα σύνορα με την Ηλεία, καθώς μπορεί οι φλόγες να έσβησαν, ωστόσο 16 μήνες μετά, και σε συνδυασμό με την παρατεταμένη ξηρασία, συνεχίζουν τις καταστρεπτικές τους συνέπειες στα δάση. Τα «στρεσαρισμένα» από τις περσινές πυρκαγιές δέντρα, αποτελούν εύκολο στόχο για τα φλοιοφάγα έντομα που αύξησαν σημαντικά τον αριθμό τους λόγω των καμένων δασών, τα οποία καταστρέφουν το φλοιό με αποτέλεσμα να ξεραίνεται το δέντρο.

Παράλληλα, οι «ενέσεις» που έγιναν σε δέντρα της περιοχής, και ειδικά στο δάσος που εκτείνεται από τον Αγιαννάκη μέχρι την Ελαία, από μελισσοκόμους με το έντομο Marchalina Hellenica δημιουργώντας τους τη λεγόμενη βαμβακίαση, αποτελεί έναν ακόμη σοβαρό λόγο που πολλά δέντρα νεκρώνουν και στη συνέχεια ξεραίνονται, χωρίς όμως να είναι η κύρια αιτία.


Αποκαρδιωτική… η εικόνα

"Καταφέραμε με νύχια και με δόντια να γλιτώσουμε το δάσος από τις πυρκαγιές και τώρα, το βλέπουμε να σιγοσβήνει χωρίς να μπορούμε να κάνουμε κάτι δραστικό για να το σώσουμε», θα μας πει ο κ. Αριστείδης Σκλάβος κάτοικος της Ελαίας, ενώ με παρόμοιες εκφράσεις αναφέρεται το σύνολο σχεδόν της τοπικής κοινωνίας. «Η εικόνα που αντικρίζουμε κάθε πρωί είναι το λιγότερο, αποκαρδιωτική. Το πρόβλημα όμως είναι, ότι η κατάσταση αυτή έχει ξεκινήσει με πιο ήπιους ρυθμούς εδώ και 3 περίπου μήνες και κανένας δεν ασχολήθηκε. Έπρεπε να φτάσουμε σε αυτό το σημείο που το φαινόμενο έχει προχωρήσει πολύ για να δραστηριοποιηθούν…», θα μας πει ένας άλλος, μόνιμος κάτοικος της περιοχής, προσθέτοντας: «Βλέποντας το ένα μετά το άλλο τα δέντρα να ξεραίνονται αναρωτιόμαστε που μπορεί να φτάσει αυτή η κατάσταση. Είναι πολύ ψυχοφθόρο… Περάσαμε δύσκολα πέρυσι στις πυρκαγιές αλλά και τώρα τα πράγματα είναι εξίσου σοβαρά».

Άμεση λήψη μέτρων

«Μέρα με την ημέρα η εικόνα αλλάζει… Ένα δέντρο που σήμερα είναι πράσινο σε 2-3 ημέρες έχει ξεραθεί. Η κατάσταση είναι πολύ αρνητική και πρέπει άμεσα να ληφθούν μέτρα», δηλώνει από την πλευρά του ο δήμαρχος Αυλώνος κ. Ιωάννης Φιλντίσης, δήμος όπου υπάγεται και το μεγαλύτερο μέρος των δασών που καταστρέφονται. Στο ίδιο μήκος κύματος και ο δήμαρχος Κυπαρισσίας κ. Γεώργιος Σαμπαζιώτης σημειώνοντας: «Παρακολουθούμε πολύ στενά το θέμα, καθώς 2 λόφοι πάνω από την πόλη έχουν τεράστιο πρόβλημα. Ακόμη και στα δέντρα που βρίσκονται μέσα στο ενετικό κάστρο έχουμε απώλειες. Οι ειδικοί επιστήμονες πρέπει άμεσα να προτείνουν τρόπους επίλυσης του προβλήματος. Εμείς αναμένουμε οδηγίες…».

Ραγδαία εξέλιξη του φαινομένου

«Η κατάσταση εξελίσσεται πολύ σοβαρά» θα μας πει ο δασάρχης Κυπαρισσίας κ. Σωτήρης Παπαδόπουλος, και συνεχίζει: «Δυστυχώς η ξηρασία, η ανομβρία αλλά και οι περσινές πυρκαγιές λειτουργούν αρνητικά για την υγεία των δέντρων, μειώνοντας αισθητά τις άμυνες τους. Η κατάσταση εξαπλώνεται ραγδαία και πρέπει άμεσα να ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα ώστε να περιοριστεί το φαινόμενο». Παράλληλα με στόχο τον περιορισμό της εξάπλωσης, το δασαρχείο με μηχανικά μέσα έχει ήδη ξεκινήσει εργασίες υλοτόμησης των ξερών δέντρων και απομάκρυνσης τους από την περιοχή, ωστόσο όμως όπως σημειώνει και ο κ. Παπαδόπουλος, αυτό είναι πάρα πολύ δύσκολο λόγω και του περιορισμένου αριθμού των δασικών υπαλλήλων. «Με τη συμβολή και της πυροσβεστικής, έχουμε ξεκινήσει κάποιες προσπάθειες αλλά σε λίγες ημέρες ούτε αυτό θα μπορούμε να κάνουμε καθώς λήγουν οι συμβάσεις ορισμένου χρόνου, με τους υπαλλήλους που απασχολούνται τη θερινή περίοδο».

Σχετικά με το θέμα ο ειδικός σε θέματα φυτοπροστασίας και προϊστάμενος της διεύθυνσης αγροτικής ανάπτυξης Τριφυλίας κ. Αντώνης Παρασκευόπουλος αναφερόμενος σε δέντρα που βρίσκονται σε αστικές και περιαστικές περιοχές σημειώνει ότι έχουν ήδη σταλεί δείγματα στο ινστιτούτο δασικών ερευνών και στην αρχή της επόμενης εβδομάδας πρόκειται να επισκεφτεί την περιοχή ειδικός ερευνητής φυτοπαθόλογος. «Αυτό που μπορώ να πω με βεβαιότητα, είναι ότι οι καταστροφές δέντρων που παρατηρούνται στις αστικές και περιαστικές περιοχές δεν οφείλονται στο έντομο Marchalina Hellenica. Όσο αφορά στα δάση του Αγιαννάκη και της Ελαίας, αναμένουμε την επίσκεψη του ειδικού κλιμακίου, για να ταυτοποιηθεί το έντομο και στη συνέχεια να προχωρήσουμε σε μέτρα καταπολέμησης».

Καθησυχαστικές εκτιμήσεις

Ωστόσο, και παρά τις έντονες ανησυχίες που καταγράφονται στην περιοχή, καθησυχαστικός είναι ο δασολόγος – φυτοπαθολόγος, τακτικός ερευνητής του ΕΘΙΑΓΕ (Ινστιτούτο Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων) κ. Τσόπελας Παναγιώτης, ο οποίος έχει ήδη εξετάσει δείγματα από τα προσβεβλημένα δέντρα και πρόκειται σύντομα να επισκεφτεί την περιοχή, ώστε να έχει πλήρη εικόνα της κατάστασης και να προτείνει μέτρα. «Από την εικόνα που έχω μέχρι σήμερα μέσω δειγμάτων δεν με ανησυχεί το φαινόμενο. Το έχω παρατηρήσει ξανά κοντά σε περιοχές που έχουν πληγεί από πυρκαγιές. Απαιτείται φυσικά μία συντονισμένη προσπάθεια για τον περιορισμό του και στη συνέχεια την εξάλειψή του».


Τι είναι η Marchalina Hellenica;

Πρόκειται για έντομο που προσβάλει το φλοιό του δέντρου, το εξασθενεί και στη συνέχεια του προκαλεί την μερική η ολική του νέκρωση. Το έντομο, όταν βρίσκεται στο προνυμφικό στάδιο, παράγει κηρώδες προστατευτικό κάλυμα, που είναι ευρέως γνωστή και ως βαμβακάδα. Τα περιττώματά της είναι πλούσια σε υδατάνθρακες και αποτελούν το λεγόμενο ρετσίνι, το οποίο αποτελεί τη βασική τροφή της μέλισσας, παραγωγού του πευκόμελου. Σημειώνεται ότι μέχρι και το 60% της παραγωγής του πευκόμελου στην Ελλάδα και την Τουρκία παράγεται χάρις στη Marchalina hellenica.