Νέδα: Το θηλυκό ποτάμι
Νέδα
Η φύση σε έξαρση
Δημοσιευτηκε: ΤΑ ΝΕΑ, 18 Απριλίου 2008
Απόκρημνοι βράχοι, καταρράκτες, φαράγγια, χαράδρες, αλλά και δροσερά πλατώματα με πυκνή βλάστηση από καλαμιές, φτέρες, ψηλά πλατάνια και λεύκες συνθέτουν ένα μοναδικό σκηνικό! Η Νέδα, ένας επίγειος παράδεισος που επί χρόνια έμενε στην αφάνεια ώσπου μία παρέα 7 φίλων από το δήμο Είρας, ξεκίνησαν να εξερευνήσουν το ποτάμι. Ήταν οι πρώτοι… Σήμερα, αποτελεί το «σημείο αιχμής» της περιοχής και αρκετοί είναι εκείνοι που διανύουν αρκετά χιλιόμετρα κάθε χρόνο για να την επισκεφθούν.
Σε μία διαδρομή που δεν ξεπερνάει τα 32 χιλιόμετρα, το… «θηλυκό» ποτάμι στα όρια των νομών Μεσσηνίας και Ηλείας, αποδεικνύεται αρκετή για ατελείωτες συγκινήσεις, μοναδικές εικόνες και αλλεπάλληλες εναλλαγές του τοπίου. Ανάμεσα στις κορυφές του Τετράζιου και της Μίνθης, στη βορινή άκρη της Μεσσηνίας, κυλάει τα νερά της προς τον Κυπαρισσιακό Κόλπο, περνώντας κάτω από τοξωτά γεφύρια, πηγάζοντας στο όρος Λύκαιο, κοντά στο χωριό Πέτρα, στα όρια του νομού Μεσσηνίας με την Αρκαδία.
Το όνομα Νέδα οφείλεται στη ομώνυμη νύμφη, θεότητα των νερών. Σύμφωνα με το μύθο, όταν η Ρέα γέννησε το Δία, τον έδωσε στη νύμφη Νέδα, για να τον προστατέψει από τον άνδρα της Κρόνο. Εκείνη θήλασε το βρέφος μαζί με τις νύμφες Θεισόα και Αγνώ, το έλουσε και το έπλυνε στο κεφαλάρι στο Λύκαιο ποταμό, σημερινό Λούσιο.
Πεζοπορία στη Νέδα
Το φαράγγι γίνεται προσπελάσιμο μόνο κατά τους καλοκαιρινούς μήνες ενώ την ομορφιά του τοπίου συνθέτουν ελαιώνες, συκιές, πλατάνια, αγριοβελανιδιές και πουρνάρια. Εδώ συναντάει κανείς και το υπό εξαφάνιση είδος βελανιδιάς «Αριά». Σε διάφορα σημεία της πορείας και ειδικότερα κάτω από το χωριό Πλατάνια υπάρχουν δύο καταρράκτες που καταλήγουν σε μικρές φυσικές πισίνες.
Το συγκεκριμένο σημείο, αυτό με τους καταρράκτες, αποτελεί ίσως το πιο προβεβλημένο σημείο της Νέδα. Σε μια πλαγιά βρίσκεται το εκκλησάκι της Παναγιάς και λίγο πιο πάνω η εσοχή, όπου σύμφωνα με την παράδοση βρέθηκε η θαυματουργή εικόνα, όπως μας εξηγεί ο παπά-Νίκος, που μένει πλέον μόνιμα στο χωριό και επισκέπτεται τακτικά τούτο το παρεκκλήσι. Λίγο πιο κάτω βρίσκεται το Στόμιο μια μεγάλη σπηλιά μοναδικής ομορφιάς, απ' όπου περνούν τα νερά του ποταμού. Το Στόμιο ονομάζεται και ως πύλη του «κάτω κόσμου».
Η σήραγγα του Στομίου έχει δυο επίπεδα, εκείνο που βρίσκεται στο ύψος της κοίτης και ένα άλλο, πιο ψηλά, όπου βρισκόταν η παλιά κοίτη, ενώ έχει τη μορφή σπηλαίου με χαμηλή θερμοκρασία εξαιτίας των νερών των πηγών που τρέχουν από τον ουρανό της σήραγγας και αποτελεί σημείο όπου βρίσκονται χιλιάδες αγριοπερίστερα και νυχτερίδες.
Πριν την είσοδο του Στομίου και σε απόσταση 150μ. από την κοίτη της Νέδας, γκρεμίζονται τ' αφρισμένα νερά του περίφημου καταρράκτη ύψους 50 μ., που ξεπροβάλλει από ένα εντυπωσιακό φαράγγι το οποίο σχηματίζεται από θεόρατους βράχους.
Σε μία διαδρομή που δεν ξεπερνάει τα 32 χιλιόμετρα, το… «θηλυκό» ποτάμι στα όρια των νομών Μεσσηνίας και Ηλείας, αποδεικνύεται αρκετή για ατελείωτες συγκινήσεις, μοναδικές εικόνες και αλλεπάλληλες εναλλαγές του τοπίου. Ανάμεσα στις κορυφές του Τετράζιου και της Μίνθης, στη βορινή άκρη της Μεσσηνίας, κυλάει τα νερά της προς τον Κυπαρισσιακό Κόλπο, περνώντας κάτω από τοξωτά γεφύρια, πηγάζοντας στο όρος Λύκαιο, κοντά στο χωριό Πέτρα, στα όρια του νομού Μεσσηνίας με την Αρκαδία.
Το όνομα Νέδα οφείλεται στη ομώνυμη νύμφη, θεότητα των νερών. Σύμφωνα με το μύθο, όταν η Ρέα γέννησε το Δία, τον έδωσε στη νύμφη Νέδα, για να τον προστατέψει από τον άνδρα της Κρόνο. Εκείνη θήλασε το βρέφος μαζί με τις νύμφες Θεισόα και Αγνώ, το έλουσε και το έπλυνε στο κεφαλάρι στο Λύκαιο ποταμό, σημερινό Λούσιο.
Πεζοπορία στη Νέδα
Το φαράγγι γίνεται προσπελάσιμο μόνο κατά τους καλοκαιρινούς μήνες ενώ την ομορφιά του τοπίου συνθέτουν ελαιώνες, συκιές, πλατάνια, αγριοβελανιδιές και πουρνάρια. Εδώ συναντάει κανείς και το υπό εξαφάνιση είδος βελανιδιάς «Αριά». Σε διάφορα σημεία της πορείας και ειδικότερα κάτω από το χωριό Πλατάνια υπάρχουν δύο καταρράκτες που καταλήγουν σε μικρές φυσικές πισίνες.
Το συγκεκριμένο σημείο, αυτό με τους καταρράκτες, αποτελεί ίσως το πιο προβεβλημένο σημείο της Νέδα. Σε μια πλαγιά βρίσκεται το εκκλησάκι της Παναγιάς και λίγο πιο πάνω η εσοχή, όπου σύμφωνα με την παράδοση βρέθηκε η θαυματουργή εικόνα, όπως μας εξηγεί ο παπά-Νίκος, που μένει πλέον μόνιμα στο χωριό και επισκέπτεται τακτικά τούτο το παρεκκλήσι. Λίγο πιο κάτω βρίσκεται το Στόμιο μια μεγάλη σπηλιά μοναδικής ομορφιάς, απ' όπου περνούν τα νερά του ποταμού. Το Στόμιο ονομάζεται και ως πύλη του «κάτω κόσμου».
Η σήραγγα του Στομίου έχει δυο επίπεδα, εκείνο που βρίσκεται στο ύψος της κοίτης και ένα άλλο, πιο ψηλά, όπου βρισκόταν η παλιά κοίτη, ενώ έχει τη μορφή σπηλαίου με χαμηλή θερμοκρασία εξαιτίας των νερών των πηγών που τρέχουν από τον ουρανό της σήραγγας και αποτελεί σημείο όπου βρίσκονται χιλιάδες αγριοπερίστερα και νυχτερίδες.
Πριν την είσοδο του Στομίου και σε απόσταση 150μ. από την κοίτη της Νέδας, γκρεμίζονται τ' αφρισμένα νερά του περίφημου καταρράκτη ύψους 50 μ., που ξεπροβάλλει από ένα εντυπωσιακό φαράγγι το οποίο σχηματίζεται από θεόρατους βράχους.
Διαδρομές στη Νέδα
1: Πέτρινο γεφύρι-Τσουλουχά–Καταρράκτες–Στόμιο
(Διάρκεια: 45 λεπτά)
Από το χωριό Πλατάνια με αυτοκίνητο κατηφορίζετε σε βατό χωματόδρομο μήκους 3 περίπου χλμ.. Στα 2 χλμ. στρίβετε δεξιά για το ποτάμι ή κατεβαίνετε περπατώντας. Περνάτε απέναντι το πέτρινο γεφύρι, στρίβετε αριστερά και βαδίζετε σε ένα μονοπάτι το οποίο μας οδηγεί στους καταρράκτες και στο εκκλησάκι της Παναγίας. Σε πολλά σημεία το μονοπάτι έχει σκαλοπάτια λαξεμένα πάνω στους βράχους ενώ σε άλλα θα χρειαστεί να είστε πιο προσεκτικοί. Το σίγουρο είναι ότι θα χρειαστείτε άνετα αθλητικά παπούτσια. Έχετε ήδη φτάσει πάνω από την είσοδο του στομίου–τούνελ αφού πρώτα περάσατε το μικρό καταρράκτη μέσω ενός ξύλινου γεφυριού. Αν συνεχίσετε λίγο πιο πάνω θα συναντήσετε τον μικρό και στη συνέχεια τον μεγάλο καταρράκτη. Σε μικρή απόσταση δυτικά βρίσκεται το εκκλησάκι της Παναγιάς, από όπου μπορείτε να ακολουθήσετε ένα μονοπάτι που οδηγεί πάνω στην οροφή του στομίου όπου υπάρχει και μία πηγή. Ακολουθώντας τον ίδιο δρόμο επιστρέφετε στο αυτοκίνητο. Έχετε τη δυνατότητα να κατέβετε κάτω από το πέτρινο γεφύρι για να ξεκουραστείτε και να ξεδιψάσετε. Μπορείτε να φτάσετε στο ίδιο σημείο εάν ακολουθήσετε την κοίτη μέσα στο νερό αρκεί να έχετε τα κατάλληλα εφόδια. Η κατάβαση αυτή γενικά θεωρείται εύκολη, αλλά επιβάλλεται να γίνεται από ομάδες ατόμων και όχι μεμονωμένα.
1: Πέτρινο γεφύρι-Τσουλουχά–Καταρράκτες–Στόμιο
(Διάρκεια: 45 λεπτά)
Από το χωριό Πλατάνια με αυτοκίνητο κατηφορίζετε σε βατό χωματόδρομο μήκους 3 περίπου χλμ.. Στα 2 χλμ. στρίβετε δεξιά για το ποτάμι ή κατεβαίνετε περπατώντας. Περνάτε απέναντι το πέτρινο γεφύρι, στρίβετε αριστερά και βαδίζετε σε ένα μονοπάτι το οποίο μας οδηγεί στους καταρράκτες και στο εκκλησάκι της Παναγίας. Σε πολλά σημεία το μονοπάτι έχει σκαλοπάτια λαξεμένα πάνω στους βράχους ενώ σε άλλα θα χρειαστεί να είστε πιο προσεκτικοί. Το σίγουρο είναι ότι θα χρειαστείτε άνετα αθλητικά παπούτσια. Έχετε ήδη φτάσει πάνω από την είσοδο του στομίου–τούνελ αφού πρώτα περάσατε το μικρό καταρράκτη μέσω ενός ξύλινου γεφυριού. Αν συνεχίσετε λίγο πιο πάνω θα συναντήσετε τον μικρό και στη συνέχεια τον μεγάλο καταρράκτη. Σε μικρή απόσταση δυτικά βρίσκεται το εκκλησάκι της Παναγιάς, από όπου μπορείτε να ακολουθήσετε ένα μονοπάτι που οδηγεί πάνω στην οροφή του στομίου όπου υπάρχει και μία πηγή. Ακολουθώντας τον ίδιο δρόμο επιστρέφετε στο αυτοκίνητο. Έχετε τη δυνατότητα να κατέβετε κάτω από το πέτρινο γεφύρι για να ξεκουραστείτε και να ξεδιψάσετε. Μπορείτε να φτάσετε στο ίδιο σημείο εάν ακολουθήσετε την κοίτη μέσα στο νερό αρκεί να έχετε τα κατάλληλα εφόδια. Η κατάβαση αυτή γενικά θεωρείται εύκολη, αλλά επιβάλλεται να γίνεται από ομάδες ατόμων και όχι μεμονωμένα.
2: Γεφύρι Πολύδωρα–Τσουλουχά–Καταρράκτες–Στόμιο–Άγιος Παντελεήμονας Καλλίτσαινας
(διάρκεια: 2,5 ώρες)
Θεωρείται το πιο εντυπωσιακό τμήμα του ποταμού και η διαδρομή είναι μέτριας δυσκολίας. Αφού φθάσετε στο χωριό Πλατάνια, στρίβετε δεξιά στο δρόμο πάνω από τον πύργο του μπάρμπα–Αλέκου και μετά από 4 χλμ. περίπου φθάνετε στο τσιμεντένιο γεφύρι του ποταμού που βρίσκεται κάτω από την Αρχ. Φιγαλεία. Αφήνετε το αυτοκίνητο και αφού επισκεφτείτε τον πύργο, από όπου με τη διόπτρα του μπορείτε να δείτε το στόμιο που θα επισκεφτείτε, κατεβαίνετε την κοίτη. Πρόκειται για το πιο όμορφο τμήμα του φαραγγιού. Μετά κάνετε στάση στο πέτρινο γεφύρι, στου Τσουλουχά το μύλο. Συνεχίζετε την πορεία ώσπου φτάνετε στην είσοδο του στομίου. Αν σκαρφαλώσετε δεξιά στα βράχια φθάνετε στους καταρράκτες. Εδώ, μπορείτε να επισκεφτείτε και το εκκλησάκι της Παναγιάς και να κάνετε μπάνιο στα κρύα νερά της λίμνης του μεγάλου καταρράκτη. Στην συνέχεια, μπορείτε να κατεβείτε πάλι την κοίτη και να μπείτε στο τούνελ το οποίο έχει μήκος 80 μέτρα περίπου και στη συνέχεια ανεβαίνετε στη βρύση του Αγίου Παντελεήμονα, λίγο κάτω από το χωριό Καλλίτσαινα.
Διαδρομή 3: Πηγές Νέδα - Κακαλέτρι – Μαρινέικο γεφύρι – Λίμνη Καραμαχίλη – Μύλος Βασίλη – Στοιχειό – Κουβελέικο γεφύρι(διανυκτέρευση) – συνέχεια όπως διαδρομή 2, Διάρκεια: 2 ημέρες
Ξεκινώντας από τις πηγές της Νέδα ανάμεσα στα πλατάνια και τις ακακίες συναντάτε το εκκλησάκι της Αγιανάστασης. Περνάτε κάποιους ερειπωμένους νερόμυλους και μετά από πεζοπορία 1:15 φτάνετε στο εκκλησάκι της Παναγίτσας. Περπατώντας στις αμμουδερές όχθες του ποταμού φτάνετε στο Μαρινέικο γεφύρι κάτω από το Κακαλέτρι. Στη συνέχεια η διαδρομή δυσκολεύει, καθώς θα χρειαστεί να κολυμπήσετε σε αρκετά σημεία του ποταμού. Φτάνετε στον καταρράκτη του Καραμιχάλη, όπου κατεβαίνετε με τη βοήθεια σχοινιών και έμπειρων συνοδών. Ακολουθεί πάλι κολύμπι και βρισκεστε πλέον στο μύλο του Βασίλη όπου σας περιμένει η ομάδα στήριξης με φαγητό. Συνεχίζοντας και μετά από μία ώρα φτάνετε στο «Στοιχειό». Μετά από πορεία 2 ωρών βρισκεστε στο Κουβελέικο γεφύρι όπου και γίνεται η διανυκτέρευση και συνήθως «στήνεται» βραδινό γλέντι.
Το επόμενο πρωί, η εκδρομή συνεχίζεται γύρω στις 10 με κολύμπι στη «Γεράνεια λίμνη». Πορεία 2 ωρών και ξεπροβάλλει μπροστά το γεφύρι του Πολύδωρα, όπου 150 μέτρα βόρεια υπάρχει ένας ακόμη καταρράκτης. Από εδώ και κάτω η διαδρομή είναι όπως η διαδρομή Νο2.
Info: 6944830469 κ. Κ. Καράμπελας, 6977833048 κ. Δ. Αθανασόπουλος
(διάρκεια: 2,5 ώρες)
Θεωρείται το πιο εντυπωσιακό τμήμα του ποταμού και η διαδρομή είναι μέτριας δυσκολίας. Αφού φθάσετε στο χωριό Πλατάνια, στρίβετε δεξιά στο δρόμο πάνω από τον πύργο του μπάρμπα–Αλέκου και μετά από 4 χλμ. περίπου φθάνετε στο τσιμεντένιο γεφύρι του ποταμού που βρίσκεται κάτω από την Αρχ. Φιγαλεία. Αφήνετε το αυτοκίνητο και αφού επισκεφτείτε τον πύργο, από όπου με τη διόπτρα του μπορείτε να δείτε το στόμιο που θα επισκεφτείτε, κατεβαίνετε την κοίτη. Πρόκειται για το πιο όμορφο τμήμα του φαραγγιού. Μετά κάνετε στάση στο πέτρινο γεφύρι, στου Τσουλουχά το μύλο. Συνεχίζετε την πορεία ώσπου φτάνετε στην είσοδο του στομίου. Αν σκαρφαλώσετε δεξιά στα βράχια φθάνετε στους καταρράκτες. Εδώ, μπορείτε να επισκεφτείτε και το εκκλησάκι της Παναγιάς και να κάνετε μπάνιο στα κρύα νερά της λίμνης του μεγάλου καταρράκτη. Στην συνέχεια, μπορείτε να κατεβείτε πάλι την κοίτη και να μπείτε στο τούνελ το οποίο έχει μήκος 80 μέτρα περίπου και στη συνέχεια ανεβαίνετε στη βρύση του Αγίου Παντελεήμονα, λίγο κάτω από το χωριό Καλλίτσαινα.
Διαδρομή 3: Πηγές Νέδα - Κακαλέτρι – Μαρινέικο γεφύρι – Λίμνη Καραμαχίλη – Μύλος Βασίλη – Στοιχειό – Κουβελέικο γεφύρι(διανυκτέρευση) – συνέχεια όπως διαδρομή 2, Διάρκεια: 2 ημέρες
Ξεκινώντας από τις πηγές της Νέδα ανάμεσα στα πλατάνια και τις ακακίες συναντάτε το εκκλησάκι της Αγιανάστασης. Περνάτε κάποιους ερειπωμένους νερόμυλους και μετά από πεζοπορία 1:15 φτάνετε στο εκκλησάκι της Παναγίτσας. Περπατώντας στις αμμουδερές όχθες του ποταμού φτάνετε στο Μαρινέικο γεφύρι κάτω από το Κακαλέτρι. Στη συνέχεια η διαδρομή δυσκολεύει, καθώς θα χρειαστεί να κολυμπήσετε σε αρκετά σημεία του ποταμού. Φτάνετε στον καταρράκτη του Καραμιχάλη, όπου κατεβαίνετε με τη βοήθεια σχοινιών και έμπειρων συνοδών. Ακολουθεί πάλι κολύμπι και βρισκεστε πλέον στο μύλο του Βασίλη όπου σας περιμένει η ομάδα στήριξης με φαγητό. Συνεχίζοντας και μετά από μία ώρα φτάνετε στο «Στοιχειό». Μετά από πορεία 2 ωρών βρισκεστε στο Κουβελέικο γεφύρι όπου και γίνεται η διανυκτέρευση και συνήθως «στήνεται» βραδινό γλέντι.
Το επόμενο πρωί, η εκδρομή συνεχίζεται γύρω στις 10 με κολύμπι στη «Γεράνεια λίμνη». Πορεία 2 ωρών και ξεπροβάλλει μπροστά το γεφύρι του Πολύδωρα, όπου 150 μέτρα βόρεια υπάρχει ένας ακόμη καταρράκτης. Από εδώ και κάτω η διαδρομή είναι όπως η διαδρομή Νο2.
Info: 6944830469 κ. Κ. Καράμπελας, 6977833048 κ. Δ. Αθανασόπουλος
ΑΞΙΖΕΙ ΝΑ ΔΕΙΤΕ
Το γεφύρι του Κούβελα
Παραδοσιακό περιποιημένο χωριό με ανακαινισμένα πέτρινα σπίτια και λίγους κατοίκους, το Κουβελα, αποκτά ζωή περισσότερο τους καλοκαιρινούς μήνες. Από εδώ μπορείτε να κατέβετε στις όχθες της Νέδα σε μία περιοχή που ονομάζεται το Γεφύρι του Κούβελα, ή Κουβελέικο Γεφύρι, γεμάτη από ψηλά δέντρα και πυκνή χαμηλή βλάστηση. Η απόσταση από το χωριό είναι περίπου 7 χλμ. από τα οποία τα 5 είναι ασφαλτοστρωμένα και τα υπόλοιπα είναι καλός χωματόδρομος. Στην πορεία προς τον ποταμό και αφού διασχίσετε το ερειπωμένο Μαυρομάτι, αξίζει να επισκεφτείτε και την πηγή «Στοιχειό» αν δεν στρίψετε στο χωματόδρομο που οδηγεί στο γεφύρι και συνεχίσετε στην ασφαλτοστρωμένη διαδρομή. Από το χωριό Κούβελα αξίζει να επισκεφτείτε τα χωριά Σύρριζο και Διμάνδρα.
Ναός Επικούρειου Απόλλωνα
Χτισμένος στην περιοχή Βάσσες βρίσκεται 15 χλμ νότια της Ανδρίτσαινας σε υψόμετρο 1130μ. Ο ναός ανοικοδομήθηκε γύρω στα 420 π.Χ. από τον Ικτίνο, ένας εκ των δυο αρχιτεκτόνων του Παρθενώνα και είναι δωρικού ρυθμού. Συγκαταλέγεται στον κατάλογο των μνημείων παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO.
Ο περιβάλλων χώρος του ναού είναι εντυπωσιακός και η τοποθεσία προκαλεί δέος, όπως άλλωστε συχνά συμβαίνει με τις λατρευτικές τοποθεσίες των αρχαίων Ελλήνων. Ο ναός σήμερα είναι καλυμμένος για να προστατεύεται από τις διαβρώσεις της βροχής και την υποχώρηση του εδάφους.
Καρά Μουσταφά: Το χωριό στην κορυφή του λόφου
Επι Τουρκοκρατιας το χωριό λεγόταν Καρά Μουσταφά, από τον αγά που ζούσε εδώ. Η θέση της αρχαίας Αυλώνας, την οποία αναφέρουν ο Ξενoφώvτας, ο Στράβωνας και ο Παυσανιας, δεν έχει ακόμη εντοπιστεί και αρκετοί νεότεροι ερευνητές και αρχαιολόγοι πιστεύουν ότι βρίσκεται στις περιοχές κοντά στο σημερινό χωριό. Ο Παυσανιας αναφέρει ότι στην περιοχή υπήρχε λατρευτικό άγαλμα του Ασκλnπιού Αυλώνιου. Το σημερινό χωριό έχει γραφικά σπίτια, καθαρά δρομάκια και μια όμορφη πλατεία, με καλοφυτεμένες αυλές. Στην πλατεία του χωριού, δίπλα στον αιωνόβιο πλάτανο, υπάρχει η ωραία πέτρινη εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, η οποία χτίστηκε το 1831.
Το γεφύρι του Κούβελα
Παραδοσιακό περιποιημένο χωριό με ανακαινισμένα πέτρινα σπίτια και λίγους κατοίκους, το Κουβελα, αποκτά ζωή περισσότερο τους καλοκαιρινούς μήνες. Από εδώ μπορείτε να κατέβετε στις όχθες της Νέδα σε μία περιοχή που ονομάζεται το Γεφύρι του Κούβελα, ή Κουβελέικο Γεφύρι, γεμάτη από ψηλά δέντρα και πυκνή χαμηλή βλάστηση. Η απόσταση από το χωριό είναι περίπου 7 χλμ. από τα οποία τα 5 είναι ασφαλτοστρωμένα και τα υπόλοιπα είναι καλός χωματόδρομος. Στην πορεία προς τον ποταμό και αφού διασχίσετε το ερειπωμένο Μαυρομάτι, αξίζει να επισκεφτείτε και την πηγή «Στοιχειό» αν δεν στρίψετε στο χωματόδρομο που οδηγεί στο γεφύρι και συνεχίσετε στην ασφαλτοστρωμένη διαδρομή. Από το χωριό Κούβελα αξίζει να επισκεφτείτε τα χωριά Σύρριζο και Διμάνδρα.
Ναός Επικούρειου Απόλλωνα Χτισμένος στην περιοχή Βάσσες βρίσκεται 15 χλμ νότια της Ανδρίτσαινας σε υψόμετρο 1130μ. Ο ναός ανοικοδομήθηκε γύρω στα 420 π.Χ. από τον Ικτίνο, ένας εκ των δυο αρχιτεκτόνων του Παρθενώνα και είναι δωρικού ρυθμού. Συγκαταλέγεται στον κατάλογο των μνημείων παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO.
Ο περιβάλλων χώρος του ναού είναι εντυπωσιακός και η τοποθεσία προκαλεί δέος, όπως άλλωστε συχνά συμβαίνει με τις λατρευτικές τοποθεσίες των αρχαίων Ελλήνων. Ο ναός σήμερα είναι καλυμμένος για να προστατεύεται από τις διαβρώσεις της βροχής και την υποχώρηση του εδάφους.
Καρά Μουσταφά: Το χωριό στην κορυφή του λόφου
Επι Τουρκοκρατιας το χωριό λεγόταν Καρά Μουσταφά, από τον αγά που ζούσε εδώ. Η θέση της αρχαίας Αυλώνας, την οποία αναφέρουν ο Ξενoφώvτας, ο Στράβωνας και ο Παυσανιας, δεν έχει ακόμη εντοπιστεί και αρκετοί νεότεροι ερευνητές και αρχαιολόγοι πιστεύουν ότι βρίσκεται στις περιοχές κοντά στο σημερινό χωριό. Ο Παυσανιας αναφέρει ότι στην περιοχή υπήρχε λατρευτικό άγαλμα του Ασκλnπιού Αυλώνιου. Το σημερινό χωριό έχει γραφικά σπίτια, καθαρά δρομάκια και μια όμορφη πλατεία, με καλοφυτεμένες αυλές. Στην πλατεία του χωριού, δίπλα στον αιωνόβιο πλάτανο, υπάρχει η ωραία πέτρινη εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, η οποία χτίστηκε το 1831.
To παζάρι στο Κοπανάκι
Κυριακή πρωί και αν πιστεύετε ότι όλα τα μαγαζιά είναι κλειστά κάνετε λάθος. Στο Κοπανάκι, το κεφαλοχώρι της Τριφυλίας, η Κυριακή είναι μία από τις πιο «ζωντανές» ημέρες της εβδομάδος καθώς εδώ και περίπου έναν αιώνα λειτουργεί το υπαίθριο παζάρι. Συγκεντρώνει πλήθος επισκεπτών τόσο από το Κοπανάκι όσο και από το γειτονικά χωριά. Κατά την επίσκεψή σας στην περιοχή, μην ξεχάσετε να το βάλετε στο πρόγραμμά σας και βέβαια μην παραλείψετε μετά την βόλτα να καθίσετε σε ένα από τα μαγαζιά της πλατείας, όπου σερβίρουν ούζο ή τσίπουρο, με την παραδοσιακή για την περιοχή γουρνοπούλα. Ζητήσετε το κομμάτι που θέλετε να σας «κόψουν» και απολαύστε το, αφού το πασπαλίσετε με μπόλικο αλάτι και πιπέρι. Εδώ το savoir vivre στο τραπέζι, μάλλον θα πάει… «περίπατο» καθώς συνηθίζεται η κατανάλωση της γουρνοπούλας να γίνεται με τα χέρια. Για τη συνέχεια, εκεί στο τέλος του δρόμου του παζαριού, θα βρείτε το «καρότσι» του κυρ Παναγιώτη που πουλάει το παραδοσιακό γλυκό «πάστα» και κανταΐφι.
Περιβαλλοντικός Σταθμός Caretta Caretta
Η περιοχή του Κυπαρισσιακού κόλπου αποτελεί βασική παραλία ωοτοκίας της θαλάσσιας χελώνας Caretta – Caretta. Κάθε χρόνο δεκάδες εθελοντές από όλη την Ευρώπη και όχι μόνο επισκέπτονται την περιοχή ώστε να συμβάλλουν στην προστασία του είδους. Στην παραλία Αγιαννάκη, 11 χλμ Βόρεια της Κυπαρισσίας, ο περιβαλλοντικός σύλλογος Αρχέλων, στο κτίριο του παλαιού σταθμού του ΟΣΕ, έχει δημιουργήσει ένα κέντρο περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης, όπου παρέχονται όλες οι πληροφορίες για τις caretta – caretta. Μέσα στο κτίριο λειτουργεί και ένας ειδικά διαμορφωμένος χώρος, όπου μπορεί σχηματικά κανείς και ιδιαίτερα τα παιδιά να αντιληφθούν την πορεία της ζωής μίας χελώνας.
Αξίζει να σημειωθεί ότι κάθε χρόνο, οι εθελοντές του συλλόγου, παρακολουθούν συστηματικά 75 χιλιόμετρα παραλιών και προστατεύουν περισσότερες από 2.500 φωλιές, ενώ μαρκάρουν περίπου 300 χελώνες.
Info: Λειτουργεί Ιούλιο – Αύγουστο 11:00 – 14:30 και 17:00 – 19:30, Όλες τις άλλες περιόδους κατόπιν συνεννοήσεως Πληροφορίες: 210 8982600, 210 5231342, 27610 91181
Κυριακή πρωί και αν πιστεύετε ότι όλα τα μαγαζιά είναι κλειστά κάνετε λάθος. Στο Κοπανάκι, το κεφαλοχώρι της Τριφυλίας, η Κυριακή είναι μία από τις πιο «ζωντανές» ημέρες της εβδομάδος καθώς εδώ και περίπου έναν αιώνα λειτουργεί το υπαίθριο παζάρι. Συγκεντρώνει πλήθος επισκεπτών τόσο από το Κοπανάκι όσο και από το γειτονικά χωριά. Κατά την επίσκεψή σας στην περιοχή, μην ξεχάσετε να το βάλετε στο πρόγραμμά σας και βέβαια μην παραλείψετε μετά την βόλτα να καθίσετε σε ένα από τα μαγαζιά της πλατείας, όπου σερβίρουν ούζο ή τσίπουρο, με την παραδοσιακή για την περιοχή γουρνοπούλα. Ζητήσετε το κομμάτι που θέλετε να σας «κόψουν» και απολαύστε το, αφού το πασπαλίσετε με μπόλικο αλάτι και πιπέρι. Εδώ το savoir vivre στο τραπέζι, μάλλον θα πάει… «περίπατο» καθώς συνηθίζεται η κατανάλωση της γουρνοπούλας να γίνεται με τα χέρια. Για τη συνέχεια, εκεί στο τέλος του δρόμου του παζαριού, θα βρείτε το «καρότσι» του κυρ Παναγιώτη που πουλάει το παραδοσιακό γλυκό «πάστα» και κανταΐφι.
Περιβαλλοντικός Σταθμός Caretta CarettaΗ περιοχή του Κυπαρισσιακού κόλπου αποτελεί βασική παραλία ωοτοκίας της θαλάσσιας χελώνας Caretta – Caretta. Κάθε χρόνο δεκάδες εθελοντές από όλη την Ευρώπη και όχι μόνο επισκέπτονται την περιοχή ώστε να συμβάλλουν στην προστασία του είδους. Στην παραλία Αγιαννάκη, 11 χλμ Βόρεια της Κυπαρισσίας, ο περιβαλλοντικός σύλλογος Αρχέλων, στο κτίριο του παλαιού σταθμού του ΟΣΕ, έχει δημιουργήσει ένα κέντρο περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης, όπου παρέχονται όλες οι πληροφορίες για τις caretta – caretta. Μέσα στο κτίριο λειτουργεί και ένας ειδικά διαμορφωμένος χώρος, όπου μπορεί σχηματικά κανείς και ιδιαίτερα τα παιδιά να αντιληφθούν την πορεία της ζωής μίας χελώνας.
Αξίζει να σημειωθεί ότι κάθε χρόνο, οι εθελοντές του συλλόγου, παρακολουθούν συστηματικά 75 χιλιόμετρα παραλιών και προστατεύουν περισσότερες από 2.500 φωλιές, ενώ μαρκάρουν περίπου 300 χελώνες.
Info: Λειτουργεί Ιούλιο – Αύγουστο 11:00 – 14:30 και 17:00 – 19:30, Όλες τις άλλες περιόδους κατόπιν συνεννοήσεως Πληροφορίες: 210 8982600, 210 5231342, 27610 91181
Παζάρι παλαιών αντικειμένων Υπαίθριο παζάρι παλαιών αντικειμένων και αντικών οργανώνεται τα τελευταία τρία χρόνια στο μεγάλο καλντερίμι της παλιάς πόλης της Κυπαρισσίας από την οικογένεια Ιμιρζιάδη, σε συνεργασία με το Δήμο Κυπαρισσίας το πρώτο Σαββατοκύριακο του Αυγούστου. Το παζάρι, που λειτούργησε για πρώτη φορά το καλοκαίρι του 2005, έχει πλέον θεσπιστεί, ως το μοναδικό, περιοδικό, υπαίθριο παζάρι αντικών που γίνεται στην Ελλάδα στα πρότυπα των ανάλογων παζαριών (brocante) που γίνονται στην Ευρώπη και κυρίως στην Γαλλία και στην Ιταλία. Σήμερα αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα της πόλης, ενώ σημειώνεται ότι το 2007, ξεπέρασε τους 10.000 επισκέπτες.
Info: Τζίμα Ιμιρζιάδη, 6936 056130).
Δάσος Αγιαννάκη
Κατάφυτο πευκοδάσος σε απόσταση αναπνοής από τις ακτές του Κυπαρισσιακού κόλπου, το δάσος Αγιαννάκη, αποτελεί ίσως ένα από τα καλύτερα σημεία όπου, τόσο Έλληνες όσο και ξένοι τουρίστες επιλέγουν για να κατασκηνώσουν τόσο κατά την θερινή περίοδο όσο και λιγότεροι το χειμώνα, περνώντας αξέχαστες διακοπές. Αξίζει να σημειώσουμε, ότι προς το παρόν τουλάχιστον η κατασκήνωση στο δάσος είναι ελεύθερη, παρά το γεγονός ότι για μικρό χρονικό διάστημα είχε απαγορευθεί εξαιτίας και των παραπόνων των επιχειρηματιών της περιοχής που διατηρούν είτε camping είτε ενοικιαζόμενα δωμάτια.
Το μήκος της συγκεκριμένης έκτασης πλησιάζει τα 3 χιλιόμετρα και εκτείνεται σε απόσταση 10 χιλιομέτρων βόρεια της Κυπαρισσίας. Κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, προσκοπικοί σύλλογοι από την Αθήνα ή από άλλες μεγάλες πόλεις, καταλύουν στο δάσος οργανώνοντας παράλληλα διάφορες αποστολές.
Ψάρι – Το παλιό εμπορικό κέντρο της περιοχής
Παλιό εμπορικό και αγροτικό κέντρο της περιοχής, το Ψάρι, έχει διατηρήσει την παραδοσιακή του αρχιτεκτονική, ενώ τα νέα σπίτια κατασκευάζονται με παρόμοιο ύφος. Η ρυμοτομία του χωριού είναι αρκετά καλή και στις δύο άνετες πλατείες του μπορειτε να δροσιστειτε κάτω από τις πυκνές μουριές και ακακίες.
Το αρχικό χωριό ήταν το Άνω Ψάρι, αλλά οι κάτοικοί του ήρθαν στη νέα τοποθεσία ώστε να βρίσκονται όσο το δυνατόν πιο κοντά στα εύφορα κτήματά τους που βρίσκονταν στην πεδιάδα. Η ρυμοτομία του χωριού είναι αρκετά καλή, ενώ μία βόλτα στο χωριό θα σας κάνει να αντιληφθείτε το μέγεθός του, αλλά και το γεγονός ότι πριν από κάποια χρόνια αποτελούσε εμπορικό κέντρο της περιοχής. Αξίζει εδώ να σημειώσουμε ότι στην περιοχή παράγονταν μεγάλες ποσότητες από ελιές, λάδι, σταφίδες και σιτάρι.
Ο εγκαταλελειμμένος οικισμός στο Άνω Ψάρι
Το Άνω Ψάρι, αποτελεί σήμερα ένα εγκαταλελειμμένο οικισμό, όπου αρκετές είναι οι προσπάθειες που έχουν γίνει από ντόπιους ώστε να χαρακτηριστεί διατηρητέος, χωρίς όμως κάποιο αποτέλεσμα μέχρι στιγμής. Αν βρεθείτε στο χωριό μην παραλείψετε να ανέβετε στο ψηλότερο σημείο και απολαύστε μία μοναδική θέα με τα χαλάσματα από τα πέτρινα σπίτια να δημιουργούν μία ξεχωριστή εικόνα συμμετρίας ανάμεσα στην καταπράσινη φύση. Κατεβαίνοντας, συναντήσαμε τον μοναδικό του κάτοικο, τον βοσκό τον κ. Παύλο, ο οποίος πεισματικά αρνείται να κατέβει στο Ψάρι, όπου και έχει μεταφερθεί η υπόλοιπη οικογένεια του. Μας άνοιξε το σπιτικό του και αυτός και η σύζυγος του, η κυρία Αθανασία, η οποία μας «φίλεψε» κρασί, και απίθανες παραδοσιακές τοπικές γεύσεις. Βολβοί τσιγαριτοί με άγρια σκόρδα και τυρί φέτα με μπόλικο χρυσοπράσινο ελαιόλαδο…
Η εκκλησία της Παναγιάς
Λίγο έξω από το Ψάρι, η εκκλησία Της Παναγιάς γίνεται σημείο συνάντησης κάθε καλοκαίρι για όλους τους Ψαραίους. Τούτο το μέρος έχει τη δική του ιστορία όπως μας την διηγείται ο κ. Διονύσης Αθανασόπουλος, καθώς την περίοδο της επανάστασης, οι 5 μεγάλες οικογένειες από το Ψάρι φύτεψαν από έναν πλάτανο κάτω από τον οποίο μαζεύονταν κάθε καλοκαίρι και γιόρταζαν όλοι μαζί τον 15Αύγουστο. Η κάθε οικογένεια είχε το δικό της πλάτανο και στο κέντρο «στηνόταν» ο χορός. Με τον τρόπο αυτό ήταν «και μαζί και χώρια».
Η θειά-Ασήμω 104 ετών Η θειά Ασήμω είναι 104 ετών αλλά ή ίδια λέει ότι είναι μόλις 4 καθώς μετά τα 100 άρχισε να μετράει από την αρχή. Μία γυναίκα που στο πρόσωπό της βλέπεις την κούραση και τις δυσκολίες της ζωής. Η ευγένεια «ξεχειλίζει», ενώ μας υποδέχεται στο σπίτι της στο Ψάρι, που ζει μαζί με την κόρη της. Στέκεται ντροπαλή μπροστά στο φακό της φωτογραφικής μηχανής, ενώ επιμένει να μας κεράσει κάτι. «Έζησα όλη μου τη ζωή στο Άνω Ψάρι και στη συνέχεια εδώ… Για μένα αυτός είναι όλος μου ο κόσμος!», μας λέει και αμέσως στηρίζεται στη μαγκούρα για να πάει να μας κεράσει τα λουκούμια.
Κυπαρίσι 700 ετών!
Πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα σε μέγεθος αλλά και ηλικία κυπαρίσσια στην Ελλάδα και βρίσκεται 1500 μέτρα ανατολικά από την κεντρική πλατεία του Ψαρίου. Είναι 700 ετών περίπου και σύμφωνα με τον θρύλο, «τιμωρούσε» όποιον προσπαθούσε να κόψει έστω και ένα κλωνάρι του. Ένας άλλος θρύλος λέει ότι όταν ο αγάς είχε δώσει διαταγή να το κόψουν είδε το βράδυ στον ύπνο του ότι ο γιος του θα πάθαινε μεγάλο κακό και αμέσως έδωσε εντολή ώστε να μην το καταστρέψουν.
ΦΑΓΗΤΟ«Εν Ρίπεσι» (27650 23046) Πριν μπείτε στο μαγαζί θα κάνετε μία βόλτα στα γραφικά σοκάκια της Κεφαλόβρυσης και στη συνέχεια δίπλα από την είσοδο της εκκλησίας, μπορείτε να διαλέξετε τραπέζι στο μαγαζί του Περικλή που θα ετοιμάσει για εσάς λογιών συνταγές. Στο «Εν Ρίπεσι» μπορείτε να βρείτε από παλιές παραδοσιακές συνταγές μαγειρεμένες με ολόφρεσκα και ντόπια υλικά μέχρι πιο σύγχρονα φαγητά σερβιρισμένα με έναν ιδιαίτερο τρόπο. Το περιβάλλον άψογο και συνάμα φιλικό. Για το τέλος, ζητήστε γιαούρτι με γλυκό κεράσι. Λειτουργεί κάθε μέρα μόνο τα βράδια, εκτός Δευτέρας.
«Το Μπέρδεμα» (27610 51255): Στην Αγαλιανή, ανατολικά του προαυλίου της εκκλησίας, λειτουργεί η ταβέρνα «Το Μπέρδεμα» με παραδοσιακά πιάτα και ζεστό περιβάλλον. Το πανέμορφο τζάκι δίνει έναν ιδιαίτερο τόνο στο χώρο. Κατόπιν παραγγελίας ετοιμάζεται κόκορας με χυλοπίτες, μουσακάς, γιουβέτσι και άλλα παραδοσιακά φαγητά της περιοχής. Λειτουργεί καθημερινά.
«Η Νέδα» (27610 51350) :Με θέα στο φαράγγι της Νέδας, η ομώνυμη ταβέρνα στην κεντρική πλατεία στα Πλατάνια λειτουργεί καθημερινά με τον Δημήτρη και την Τασία έτοιμους να σας σερβίρουν πολύ νόστιμους μεζέδες. Εδώ θα βρείτε ξεχωριστές πίτες με άγρια χόρτα ενώ σερβίρεται και η παραδοσιακή γουρνοπούλα.
«Το Πέτρινο Μπαλκόνι» (27610 72520) : Και αν έχετε όρεξη για ψάρι δεν έχετε παρά να επισκεφτείτε το Πέτρινο Μπαλκόνι που βρίσκεται στην παραλία του Καλού Νερού. Στο πλήρως ανακαινισμένο κατάστημα επιλέξτε το φρέσκο ψάρι που επιθυμείτε και απολαύστε το φαγητό με ένα από τα πλέον ομορφότερα ηλιοβασιλέματα. Αν πάλι προτιμάτε τα κρεατικά το κατάστημα σερβίρει «της ώρας» αλλά και μαγειρευτά.
«Γεύσεις Χωριού» (27650 51100): Σερβίροντας τοπικές γεύσεις η Δήμητρα Χρονοπούλου, διατηρεί την ταβέρνα Γεύσεις Χωριού στο Ψάρι. Πέρα από μία πλούσια γκάμα φαγητών, μπορείτε να κάνετε την παραγγελία σας για όποιο από τα παραδοσιακά φαγητά θέλετε. Από τα Πάσχα και έπειτα θα λειτουργεί και το μεσημέρι.
ΔΙΑΜΟΝΗ
«Ρίζες» (6977 833048) Στην περιοχή Κατωμέρι, λίγο έξω από το Ψάρι είναι έτοιμος και λειτουργεί ο ξενώνας Ρίζες με εξαιρετική θέα στον κάμπο και στο Ψάρι. Τέσσερεις απίθανες μεζονέτες διάσπαρτες μέσα στον ελαιώνα, χτίστηκαν με πολύ μεράκι και με την οικοδέσποινα, τη Ράνια, να αφήνει το στίγμα της σε κάθε γωνιά αυτού του χώρου. Η έμφαση στη λεπτομέρεια, το καθαρό περιβάλλον και ο βιοκλιματικός σχεδιασμός των σπιτιών θα αποτελέσουν σημαντικές παραμέτρους για την άνετη διαμονή σας.
«3Rivers» (27610 23041, 6944 517274) Είναι πλέον έτοιμες και λειτουργούν οι 5 πετρόκτιστες μεζονέτες του συγκροτήματος 3Rivers στα Πλατάνια Μεσσηνίας, σε μικρή απόσταση από το φαράγγι της Νέδας. Κάθε μεζονέτα μπορεί να φιλοξενήσει 2-6 άτομα με την τιμή να διαμορφώνεται ανάλογα με τους φιλοξενούμενους. Οι μεζονέτες έχουν θέα τόσο προς το φαράγγι και τις απέναντι πλαγιές, όσο και προς το γραφικό χωριό της Καλλίτσαινας.
«Oasis Hotel» (27610 72561, 27610 72562, www.hotel-oasis.gr) Στο Καλό Νερό, σε απόσταση αναπνοής από την παραλία, είναι χτισμένα τα bungalows που αποτελούν το συγκρότημα των επιπλωμένων διαμερισμάτων Oasis σπαρμένα σε μια έκταση 7 στρεμμάτων. Τα μπαλκόνια τους βλέπουν στη θάλασσα, ενώ διαθέτει πισίνα και χώρους άθλησης.
«Messina Resort» (27610 72500, www.messina-resort.com ) Σε μία αμμώδη παραλία με πολύχρωμα βότσαλα στην παραλία στο Καλό Νερό τα 66 διαμερίσματα του Messina Resort θα σας φιλοξενήσουν με υψηλό επίπεδο υπηρεσιών. Ανάλογα με τις ανάγκες σας, μπορείτε να επιλέξετε ανάμεσα σε απλό δίκλινο, 2όροφη μεζονέτα ή 2κλινο διαμέρισμα.
ΠΩΣ ΘΑ ΠΑΤΕ
Κατευθυνθείτε προς Τρίπολη, και στη διασταύρωση της Καλαμάτας προς Κυπαρισσία. Μετά Μετά από 20 χλμ είναι η διασταύρωση του Δωρίου για Ψάρι. Χρόνος ταξιδιού: 2:45
Info
Δήμος Δωρίου: 27653-60100, 27650-32000
Δήμος Αυλώνας: 27610-51289, 27610-51191
Δήμος Κυπαρισσίας: 27613-60700
Σχόλια